ΤΑ ΚΑΦΕΝΕΙΑ

Τα παλιά κλασικά καφενεία, ήταν και είναι, -όσα υπάρχουν ακόμα- κομμάτι της ιστορίας και του πολιτισμού της Ελλάδας.
Απλά, προσιτά στις τιμές , οικείο περιβάλλoν και συνήθως ανδρική υπόθεση. Ο ήχος από το τάβλι, η βωμολοχίες των παιχτών της τράπουλας και η καπνίλα, ήταν και αυτό μέρος του σκηνικού. Σε μικρές τοπικές κοινωνίες υπήρξαν το κύριο σημείο πληροφορήσεις των γεγονότων. Θυμάμαι μικρό παιδί το καλοκαίρι του 1974, με την εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο, μπροστά από τα καφενεία του χωριού στη Λευκοπηγή, πλήθος κόσμου να ανταλλάσσει πληροφορίες που τυχών είχε. Ένα άλλο χαρακτηριστικό ήταν το σερβίρισμα του ελληνικού –η τούρκικου καφέ- στο μικρό ποτήρι του κρασιού. Παράξενη και ιδιότυπη συνήθεια. Ο καφές ψημένος στη χόβολη κατά πολλούς είχε άλλη γεύση . 'Ενα μυστικό του ελληνικού καφέ είναι ότι μόλις πάρει την πρώτη βράση στο μπρίκι, ρίχνεις το 1/3 της ποσότητας στο φλιτζάνι. Το ξαναβάζεις στη φωτιά και πριν φουσκώσει και φτάσει στο χείλος τον ρίχνεις όλο στο φλιτζάνι. Επιτυγχάνεται εξαιρετικό καϊμάκι.
Σε πολλά καφενεία ανά την Ελλάδα , η διακόσμηση τους, και ειδικά σε τοιχογραφίες, είναι πραγματικά έργα τέχνης. Θα θυμίσω σε κάποιους που ίσως το γνώρισαν το καφέ ‘ΝΕΟΝ’ στην Ομόνοια της Αθηνάς . ο ναύτης του Τσαρούχη στον τοίχο ήταν εκπληκτικός. Το τίμησα αρκετές φορές στις εξόδους μου ως ναύτης του πολεμικού ναυτικού. Μπροστά του ακριβώς πηγαδάκια ποδοσφαιρικών και πολιτικών συζητήσεων έδιναν κ’ έπαιρναν. Δυστυχώς το τέλος του ήταν άδοξο, κάηκε ολοσχερώς. Στο Βόλο επίσης μπροστά από την κεντρική πύλη του λιμανιού, -υπάρχει ακόμα- καφενείο όπου πάνω από το μπαρ βρίσκεται εκπληκτική αναπαράσταση του τρένου του Πηλίου. Στη Μακρινίτσα στο καφενείο της κεντρικής πλατείας, είναι η γνωστή ζωγραφιά από τον Θεόφιλο.
Στη Θεσσαλονίκη ονόματα καφενείων που άφησαν εποχή στη παλιά παράλια ήταν το Αιγαίο, το Αχίλλειον, ο Θερμαικός και το Majestic. Λίγο πιο μέσα στη πόλη ήταν το Αστόρια, ο Γαλεριος που υπάρχει ακομα, και αλλά. Θαμώνας κυρίως του Majestic είδα πολλές φορές το ηλιοβασίλεμα στο Θερμαϊκό . Η φιγούρα του θρυλικού σερβιτόρου Γιώργου δέσποζε στο χώρο. Τον θυμάμαι διαπληκτιζόμενο πολλές φορές με αργόσχολους θαμώνες που η δεν είχαν να πληρώσουν τον καφέ η καθόταν ατελείωτες ώρες στα τραπέζια. Κάποιες φορές υπήρξε 8ωρο συνεχούς παρουσίας, μεροκάματο κανονικό!!! Άλλες εποχές αλλά ήθη.
Δεν θα αδικήσω όμως τα σημερινά καφέ. Σύγχρονα, καθαρά, με επιλογή ροφημάτων και πολλά με προσεγμένη διακόσμηση. Στην Κοζάνη υπάρχουν πολλά. Θα μνημονεύσω επίσης το καφέ ‘Αυλή’ του Χάρη στην Λευκοπηγή Κοζάνης όπου
πάνω από 10 χρόνια έχει δώσει ένα τελείως διαφορετικό στίγμα στην περιοχή και ειδικά με τα live που διοργανώνει σε τακτά χρονικά διαστήματα με ποικίλο ρεπερτόριο. Παραθέτω στο τέλος 2 τετράστιχα από εξαιρετικό τραγούδι του Ορφέα Περίδη.

Τον καφέ μου, μου τον φέρνουν
Στο ποτήρι του κρασιού
Τρέμει είναι ραγισμένο
Σαν καντήλι του Χριστού

Τα παλιά γκαρσόνια ξέρουν
Ποιος αντέχει το γυαλί
Τα παλιά γκαρσόνια ξέρουν
ποιος στ’ αλήθεια έχει καεί...